Patron szkoły

Patron_Jan_Langowski.doc

patron.ppsx

Patron Publicznej  SzkołyPodstawowej nr 9 w Opolu

Jan Łangowski 

Dziennikarz, działacz narodowy i społeczny, więzień obozu koncentracyjnego Buchenwald, wychowawca młodych dziennikarzy.        

Urodził się 4 II 1904 roku w Zakrzewie, na ziemi złotowskiej, w rodzinie listonosza wiejskiego,
z ojca Adama i matki Marty z domu Kołodziej.

Szkołę powszechną ukończył w rodzinnej wsi, po czym uczęszczał do gimnazjum niemieckiego w Złotowie
i Frydlandzie, a następnie do gimnazjum polskiego w Pelpinie i Chełmnie nad Wisłą, gdzie w 1925 roku uzyskał świadectwo dojrzałości. Przez jeden rok studiował teologię w Fuldzie. Po roku przeniósł się na uniwersytet berliński, studiując prawo. W środowisku studenckim należał do grona założycieli organizacji "Minoritas", która weszła później w skład Związku Akademików Polaków w Niemczech. Niebawem został zmuszony do przerwania studiów, gdyż na uniwersytecie berlińskim nie uznano jego polskiej matury. Wówczas dokształcał się jako wolny słuchacz w Instytucie Prasowym w Kolonii.

Jednocześnie rozpoczął pracę w centrali Związku Polaków w Niemczech.

(Rodło, symbol Związku Polaków w Niemczech. Znak ten oznaczał łączność Polaków w Niemczech z narodem polskim, przedstawiał on stylizowany bieg Wisły z zaznaczonym Krakowem symbolizując zjednoczenie ziem polskich od Karpat do Bałtyku.)                              

Pierwsze artykuły publikował, poczynając od 1927roku na łamach prasy polonijnej: "Dziennika Berlińskiego”, "Narodu", „Polaka w Niemczech i "Młodego Polaka w Niemczech”  a także w miesięczniku dla mniejszości narodowych w  Niemczech "Kulturwehr". W pierwszym numerze „Młodego Polaka w Niemczech”, który ukazał się
w 1930 roku  artykuł wstępny napisany przez Jana Łangowskiego głosił: „Celem naszym jest złączenie wszystkiej młodzieży polskiej w Niemczech pod hasłem „Młody Polak w Niemczech”, bo nazwa pisma naszego oznacza zarazem myśl przewodnią i cel naszej pracy. Chcemy stworzyć i stworzymy pełnowartościowy typ Polaka. Rozpoczynamy więc nowy okres pracy”. W redakcji „Młodego Polaka w Niemczech” istniał specjalny dział listów, które nadchodziły od młodych czytelników. Na listy chłopców odpowiadał Jan Łangowski jako druh Mietek.

W 1929 roku Jan  Łangowski opracował Memoriał dotyczący spraw kościelnych polskiej mniejszości narodowej
w Niemczech, wydany w formie książkowej przez ZPwN. Rozgłos opracowania spowodował audiencję
u ówczesnego nuncjusza papieskiego w Berlinie . Łangowski uczestniczył w późniejszej delegacji ZPwN
u papieża Piusa XII.

Jako działacz Związku Polaków w Niemczech  wielokrotnie wygłaszał najrozmaitsze odczyty dla Polaków
np. w Międzyrzeczu, Zielonej Gorze, Hamburgu, Magdeburgu, Essen i innych miejscowościach. Wielokrotnie reprezentował ZPwN na zjazdach polonijnych  w Danii, Czechosłowacji, Austrii, Szwajcarii i na Litwie.

1 stycznia 1931 roku objął redakcję naczelną "Nowin Codziennych" w Opolu, którą prowadził do wybuchu
II wojny światowej. Gazeta wychodziła 6 razy w tygodniu.

Wydawnictwo kierowane przez niego drukowało również następujące pisma : „Polak w Niemczech”, Młody Polak
w Niemczech”, „Przyjaciel Pieśni”, „Zjednoczenie” oraz mutacje „Nowin Codziennych” a mianowicie: „Nowiny”, „Dziennik Raciborski”, „Głos Pogranicza i Kaszub”. W drukarni „Nowin Codziennych” drukowano też w 1939 roku ilustrowany „Leksykon Polactwa w Niemczech”.

Prócz pracy zawodowej kontynuował również działalność społeczną. W 1938 roku został wybrany prezesem
Rady Nadzorczej Banku Ludowego w Strzelcach Opolskich.

We wrześniu 1939 roku został aresztowany przez gestapo i po miesięcznym pobycie w opolskim więzieniu, został zesłany do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie, gdzie był więziony aż do wyzwolenia w 1945 roku.

Jego żonę, Wandę z domu Gozdek, wyeksmitowano w 1939 roku z mieszkania opolskiego z dwojgiem dzieci,
a w 1942 roku aresztowano ją we Wrocławiu i osadzono w Oświęcimiu, gdzie zginęła. Jan Łangowski
w październiku 1945 roku wrócił do kraju i podjął pracę w Kruszwicy, potem w Górze Śląskiej, a w maju 1946 roku przyjął funkcję referenta prasowego w Wojewódzkim Urzędzie Informacji i Propagandy w Poznaniu. W tym czasie redagował tygodnik "Ziemia Lubuska". Był też zieleniogórskim korespondentem „Dziennika Zachodniego”. Wkrótce przeniósł się na Górny Śląsk, gdzie był kierownikiem oddziału „Dziennika Zachodniego” w Bytomiu. W 1949 roku został kierownikiem oddziału "Dziennika Zachodniego" w Opolu. Współpracował z redakcją "Trybuny Opolskiej"
i Polskiego Radia w Opolu. Jego ostatnią pracą autorską był artykuł wspomnieniowy "Moja droga do Opola", zamieszczony już pośmiertnie w wydanych Pamiętnikach Opolan (1954 rok).

Wyniszczony przejściami obozowymi zmarł 22 grudnia 1953 roku w Opolu i tu został pochowany
w Alei Zasłużonych. Po śmierci nadano mu Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Medal Rodła.

11 czerwca 1979 roku  Szkoła Podstawowa nr 9 w Opolu otrzymała imię Jana Łangowskiego znanego dziennikarza, działacza narodowego i społecznego, postaci zasłużonej dla rozwoju prasy polskiej i Śląska Opolskiego. Uchwałę o nadaniu szkole tak zaszczytnego imienia podjęło Kuratorium Oświaty i Wychowania
w Opolu. Uroczystość nadania szkole imienia Jana Łangowskiego połączona była z przekazaniem szkole sztandaru  przez Opolskie Towarzystwo Kulturalno – Oświatowe.

W czasie uroczystości nadania imienia Jana Łangowskiego i wręczenia sztandaru dokonano odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej Janowi Łangowskiemu, wmurowanej na frontonie szkoły. Odsłonięcia tablicy dokonała wdowa po działaczu Wanda Łangowska w towarzystwie ówczesnych działaczy politycznych: Jerzego Gruszki
 i Ryszarda Hajduka.

Podniosłym momentem było przekazanie szkole popiersia Jana Łangowskiego przez Opolskie Zakłady Graficzne im. Jana Łangowskiego wykonanego według projektu rzeźbiarza Jana Borowczaka.

W uroczystości uczestniczyła cała społeczność szkolna oraz zaproszeni goście. Wśród zaproszonych gości na szczególną uwagę zasługiwał udział najbliższej rodziny Jana Łangowskiego – żony Wandy,  jego córek Haliny Łangowskiej – Riener i Krystyny Łangowskiej oraz jego współpracowników między innymi nestora opolskich drukarzy Franciszka Locha a także wicekuratora Kuratorium Oświaty i Wychowania w Opolu pani Anny Szelka, inspektora Wydziału Oświaty i Wychowania w Opolu pana Andrzeja Cichewicza, działaczy politycznych pana Józefa Gruszki i Ryszarda Hajduka, dyrektora Opolskich Zakładów Graficznych pana Leopolda Świderskiego, zastępcy redaktora naczelnego „Dziennika Zachodniego” w Katowicach pana Krzysztofa Franek.

Uroczystość nadania imienia zakończyły występy artystyczne uczniów , którzy na tę uroczystość przygotowali montaż słowno – muzyczny poświęcony Śląskowi.

Jan Goczoł (pisarz i poeta, mieszkaniec Półwsi, przedstawiciel rodziców uczniów  SP nr 9 w Opolu) o wyborze Jana Łangowskiego na patrona Szkoły Podstawowej nr 9 w Opolu (Trybuna Odrzańska  czerwiec 1979)

„Chcieliśmy, aby to było imię człowieka, który z tego samego miejsca,  co my, patrzył na wschody i zachody słońca, a także na to, co stąd widać wpisane między gwiazdami.

Jest to imię człowieka, który w swoim życiu zawierzył słowu. Taka wiara jest wiarą w możliwość międzyludzkiego porozumienia: po to mówimy, po to piszemy, by nas ktoś usłyszał, by przeczytał o tym, co i jak myślimy. Byśmy sami w odpowiedzi usłyszeli , co na to wszystko ci, do których się zwracamy.

Jan Łangowski, wieloletni redaktor „Nowin Codziennych” i „Dziennika Zachodniego”, mimo iż daleko stąd urodzony –  w Zakrzewie, w ziemi złotowskiej – tutaj przecież znalazł swój środek świata, nadający ludzkim słowom ich pierwotne, najważniejsze znaczenie. Wiara w znaczenie słowa jest wiarą w szczerość, w prawdę. Warto o tym pamiętać.”